Największe polskie dzieło sztuki powieściowej

Kupiec galanteryjny Stanisław Wokulski dzięki majątkowi zdobytemu na wojnie rosyjsko-tureckiej wkrada się w łaski warszawskiej arystokracji. Ale to nie próżność pcha go na salony, a obezwładniająca miłość do zubożałej arystokratki Izabeli Łęckiej. Od kiedy po raz pierwszy ujrzał ją w teatrze, wszystkie jego działania podporządkowane są jednemu celowi: zdobyciu serca ukochanej i pozyskaniu względów jej ojca.

Czy Lalka to zatem powieść o miłości i pieniądzach? „Oczywiście – przekonuje autor wstępu Ryszard Koziołek. – Tyle że to pułapka szczwanego pisarskiego lisa, który doskonale wie, że ludzie zawsze będą śledzili historie o tym, czego im najbardziej brakuje. To tylko przynęta; autor tak naprawdę próbuje skłonić czytelnika do zainteresowania się innymi sprawami, daleko ważniejszymi niż romansowo-ekonomiczne perypetie bohaterów“.

Wielowątkowa, pełna tajemnic powieść Prusa od ponad stu trzydziestu lat fascynuje kolejne pokolenia Polaków, którzy mimo upływu czasu przeglądają się w niej niczym w soczewce – zarówno jako społeczeństwo, jak i jednostki targane namiętnościami i ambicjami.

„Mówić o sobie i do siebie tak, aby każdy spośród setek tysięcy czytelników, najlepiej przez wieki, miał poczucie, że powieść mówi o nim i do niego – oto przepis na arcydzieło“.