Przed wiekami ludzie wierzyli, że żelazo odstrasza istoty duchowe, dlatego na stole wigilijnym nie kładli żadnych żelaznych przedmiotów. Wiosną gromadzili się nad rzeką, by topić zimę-śmierć pod postacią słomianej kukły. Obrzęd ten przetrwał do dziś jako topienie marzanny.  Z kolei Zielone Świątki w XV wieku były świętem ostro krytykowanym – jeden z ówczesnych kaznodziejów mocno gorszył się faktem, że stare kobiety i dziewczęta chadzają w te dni nie do kościoła, lecz na tańce. I to nie po to, by wzywać imienia Pana Boga, lecz diabła!

W Rytuałach, obrzędach, świętach Leonard J. Pełka przedstawia najważniejsze polskie zwyczaje rodzinne, kultywowane dorocznie od czasów prasłowiańskich do końca wieku XX. Uwzględnia ich typologię, opisuje rodowody oraz ścieżki przeobrażeń obrzędowości polskiej. Omawia także funkcje społeczne obrzędów i świąt. Z wielką pieczołowitością przedstawia tradycje ludowe, szlacheckie i mieszczańskie, nie zapominając przy tym o współczesnych rytuałach i świętach.