Syzyfowe prace są debiutem powieściowym Żeromskiego. Głównym bohaterem swojego utworu uczynił on Marcina Borowicza - chłopca, który przechodzi kolejne etapy edukacji w szkole zaborczej. Na jego przykładzie pisarz obrazuje działanie machiny rusyfikacyjnej oraz patriotyczne dojrzewanie młodego pokolenia.