Publikacja Współdziałanie powstała z potrzeby zebrania wspólnototwórczych inicjatyw z naszego najbliższego otoczenia. Jest to zatem wybór, którego głównym kryterium była mentalna i geograficzna bliskość. Wychodzimy z założenia, że procesy zawsze zachodzą w konkretnych kontekstach, choć nie zawsze powiązanych jednością miejsca i czasu. Ich implikacje są obecne w rozmowach, tekstach, zdjęciach i wspomnieniach. Te zagęszczenia tworzą cechy wspólne dla danych społeczności. Bez osób, które współtworzą i współuczestniczą w poznańskim polu kultury, nie odbyłyby się wystawy bazujące na procesie w Galerii Miejskiej Arsenał, nie powstałoby DOMIE jako eksperyment kolektywnej troski, nie zostałby zorganizowany projekt angażujący osoby żyjące ze stwardnieniem rozsianym w Centrum Kultury Zamek. Pole sztuki opiera się na skomplikowanej sieci relacji, jest zależne od wielu kontekstów: klimatycznych, ekonomicznych, politycznych, instytucjonalnych, w ich ramach wytwarzają się trwałe i chwilowe asamblaże, czasem siłą przyciągania, często konieczności. Instytucje stabilizują ruch procesów, a efemeryczne kolektywy, jak Galeria Sandra czy lokalne rytuały Przesileń/Równonocy, wprowadzają ferment i otwierają na zmiany. To, co je łączy, to współdziałanie, które rozumiemy jako wychodzenie poza jednostkowe doświadczenie, gdzie konieczne jest dostrzeżenie zależności i nadanie im wagi. Działanie nie zawsze jest sztuką, może nią być, na przykład gdy odbywa się w instytucji, ponieważ zaświadcza o tym performatywna moc słowa, legitymizuje je postać artystki i podpisana umowa o dzieło. Jednak czasem jest po prostu życiem, spotkaniem, byciem razem. Nauczeni doświadczeniem kilku dziesięcioleci, na których przestrzeni rozwija się praktyka i metodologia sztuki partycypacji, staramy się zaznaczać nasze usytuowanie, mówić o przywilejach – bądź ich braku, nie pozostawiać mechanizmów związanych z dystrybucją kapitału symbolicznego bez komentarza. Próbujemy się uczyć i oduczać siebie nawzajem, szukać komfortu i z niego wychodzić. Jesteśmy zdania, że wiedza powstaje w działaniu, w konkretnym, materialnym usytuowaniu, w procesie nawiązywania relacji, które rodzą konflikty, stawiają opór, budzą emocje, ale też dają poczucie sprawczości. I to poczucie wspólnotowej sprawczości we współdziałaniu chcemy za pomocą tej publikacji podtrzymać. [Wstęp] Zofia nierodzińska, Jacek Zwierzyński