Nagrodzony prestiżową Prix Renaudot błyskotliwy debiut tegorocznego noblisty J.M.G. Le Clézio.
? to historia człowieka, który nie wie, czy wyszedł z wojska, czy z zakładu dla obłąkanych?.

Adam Pollo zerwał związki ze światem, teraz pragnie za wszelką cenę ów świat odtworzyć. Z braku miłości wymyśla (?) Michéle, z barku namiętności utożsamia się z psem i odbywa pogoń za suką, z braku wroga mianuje nim białego szczura, i toczy morderczą walkę, kataloguje wszelkie przejawy życia. Adam Pollo to bohater romantyczny głęboko zanurzony w surrealizmie.

Dwudziestotrzyletni autor we wstępie do Protokołu wyznaje: ?nie tracę nadziei, że uda mi się kiedyś napisać prawdziwą powieść?.