Kiedy młody Tadeusz po ukończeniu nauki wraca do domu wuja, zastaje w nim bardzo ciekawe towarzystwo. W Soplicowie – w otoczeniu pięknej przyrody i wśród szlacheckich rozrywek, takich jak grzybobranie czy polowanie − odżywają stare zatargi i rodzą się nowe namiętności. Spór o zamek pomiędzy rodziną Sopliców i Horeszków, zauroczenie Tadeusza… dojrzałą Telimeną albo piękną Zosią (tak, początkowo nie wiadomo!), burzliwa historia życia tajemniczego księdza Robaka, odrodzenie nadziei na odzyskanie przez Polskę niepodległości. Pełna uroku szlachecka opowieść w mistrzowskiej formie trzynastozgłoskowca.

Seria Lektury z opracowaniem to praktyczna pomoc dla uczniów szkół podstawowych i średnich. Obejmuje ona lektury, których znajomość jest wymagana na egzaminie ósmoklasisty i na maturze. Opracowania – przygotowane przez doświadczonych nauczycieli – uwzględniają podstawę programową i wymagania egzaminacyjne. Każdy tekst opatrzono notkami na marginesie, które zwracają uwagę na najważniejsze fragmenty lektury.

W opracowaniu znalazły się następujące elementy: