Głównymi bohaterkami powieści są Caroline i Shirley. Pierwsza z nich to biedna siostrzenica pastora, która została porzucona przez matkę w dzieciństwie. Mieszka z wujem na plebanii i z wzajemnością jest zakochana w Robercie Moore – lokalnym właścicielu fabryki. Robert, mimo że jego serce należy do Caroline, rozważa poślubienie Shirley, pewnej siebie, bogatej dziedziczki majątku Fieldhead. Dziewczyny, choć bardzo się różnią, zostają bliskimi przyjaciółkami.

W powieści nie brak barwnych postaci, motywów wojny płci, biedy i bogactwa, konfliktów interesów. Romantyczne tło stanowią wrzosowiska północnej Anglii. Obok rozterek miłosnych autorka kładzie nacisk na różnice warstw społecznych Anglii w czasach wojen napoleońskich. Kraj przeżywa gospodarczą zapaść, trwa rewolucja przemysłowa, mechanizacja fabryk pozbawia robotników pracy, a właściciele mierzą się z brakiem zaufania i nienawiścią ludzi.