Idea postępu dziejowego w sposób decydujący wpłynęła na nowożytną i współczesną myśl Zachodu. Rozwijana była na gruncie filozofii historii przez Lessinga, Comte’a, Hegla, którzy starali się dzięki poznaniu praw rządzących procesem dziejowym przybliżyć jego cel; stała za oświeceniowym projektem wychowania rodzaju ludzkiego, a socjalistyczne i komunistyczne utopie społeczne chciały przekuć ją na konkretny program polityczny. I choć dwudziestowieczne kataklizmy rewolucyjne i totalitarne, w dużym stopniu związane z tą ideą, podważyły zaufanie do niej, również dziś odżywa na nowo w myśli transhumanistycznej, wieszczącej, że nieuchronny postęp technologiczny doprowadzi ludzkość do osobliwego momentu, w którym będzie ona mogła przekroczyć biologiczne uwarunkowania swojej natury.