"Najkrótszy przewodnik po sobie samym" to w twórczości Gustawa Herlinga - Grudzińskiego książka nietypowa. Autor opowiada o swoim dzieciństwie, młodości i późniejszych emigracyjnych losach, przeplatając biograficzne wspomnienia rozważaniami na temat uniwersalnych wartości, takich jak przyjaźń, mądrość, sprawiedliwość czy wiara. W efekcie powstaje rodzaj prywatnego vademecum, uzupełnionego bogatym wyborem fotografii ilustrujących wypowiedzi Autora.