Książka jest pokłosiem IV Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku, zorganizowanego we wrześniu 2022 r. w Toruniu przez Wydział Nauk Historycznych i Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pod hasłem Wiek osiemnasty od kuchni.

Organizatorom przyświecała intencja, aby wielkie problemy XVIII w. (polityka, kultura, edukacja) – rozpatrywane jako zjawiska izolowane bądź w ujęciu komparatystycznym – zostały poruszone od strony szczegółów dotąd nieujawnianych, niepodanych do ogólnej wiadomości, niejako „od kuchni”. Hasło kongresu było wyrazem pragnienia pokazania epoki z innej niż dotychczas perspektywy, przez pryzmat zjawisk rozwijających się poza głównym obiegiem czy nurtem oświecenia, zdarzeń rozgrywających się na prowincji, z dala od najważniejszych ośrodków politycznych i kulturalnych, z punktu widzenia postaci drugiego planu, często marginalizowanych i pomijanych. Na niniejszy tom składa się 39 artykułów, pomieszczonych w siedmiu częściach, i sześć głosów w dyskusji panelowej.