Komediantka (1896) powstała na bazie teatralnych doświadczeń Reymonta i jego obserwacji środowiska aktorskiego. Bohaterką powieści pisarz uczynił młodą dziewczynę z Bukowca, Jankę Orłowską, która, chcąc wyrwać się z prowincjonalnego świata i buntując się przeciwko narzuceniu jej kandydata na męża przez ojca, wstępuje do teatru. Scena wydaje się jej szansą rozwinięcia talentu, ucieczki od szarzyzny, bardziej wartościowym i lepszym życiem. Z czasem okazuje się jednak, że bez protekcji nie otrzyma ani lepszych ról, ani przychylności krytyki, ani nie zarobi na życie. Wraz z głodem Janka poznaje smutną prawdę o uwielbianej "świątyni sztuki"...