Postanowienia konferencji jałtańskiej zadecydowały o włączeniu Polski do bloku sowieckiego. Nowe władze z jednej strony dążyły do zniszczenia silnej w Polsce opozycji, z drugiej zaś prowadziły politykę zmierzającą do trwałego oparcia ustroju gospodarczego i społecznego na pryncypiach przyjętych w Związku Sowieckim.

Eseje zamieszczone w tym tomie poświęcone zostały różnym aspektom polskiego stalinizmu, gomułkowskiej "małej stabilizacji" oraz wybuchom społecznego protestu w latach 1956, 1968 i 1970.