Najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Prezentuje ona panoramiczny obraz polskiego społeczeństwa epoki popowstaniowej. Na jego tle, wśród bujnej nadniemeńskiej przyrody, rozgrywają się ludzkie dramaty. Benedykt Korczyński jest w konflikcie z sąsiadami, żoną i własnym synem, Justyna Orzelska coraz bardziej odczuwa pustkę swego życia, Teofil Różyc trwoni majątek, pogrążając się w narkotykowym nałogu, pani Andrzejowa przeżywa osobistą tragedię z powodu niewdzięcznego syna, Marta Korczyńska nie może pozbyć się demonów przeszłości... Całość jednak utrzymana jest w optymistycznym nastroju - i zmierza ku szczęśliwemu zakończeniu.