Losy ludności niemieckiej (sowieckich Niemców) zamieszkującej Związek Sowiecki przez długie lata nie były przedmiotem eksploracji historycznej. W pracy, w czterech rozdziałach, ukazane zostały wydarzenia z blisko pięćdziesięciu lat , poczynając od wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 roku do masowej emigracji sowieckich Niemców w latach 1989-1991.Chronologia poszczególnych rozdziałów podporządkowana została zmianom, jakie w okresie tego półwiecza zachodziły w samym Związku Sowieckim oraz w relacjach sowiecko-niemieckich z chwilą powstania w maju 1949r. Republiki Federalnej Niemiec.