Tom daje całościowy obraz stanu polszczyzny końca XX wieku w kontekście kultury narodowej. Język jest opisany nie tylko jako narzędzie komunikacji, lecz także jako wartość kulturowa i podstawa tożsamości narodowej, jako świadectwo wspólnotowej konceptualizacji rzeczywistości i nośnik obrazu świata, źródło wiedzy o człowieku.

Kultura języka i norma językowa;
Odmiany i główne style językowe; nowomowa i język poezji;
Akty i gatunki mowy, etykieta językowa
Słownictwo, frazeologia i stereotypy jako narzędzia interpretacji świata;
Nazwy własne - osobowe i geograficzne;
Aspekty ilościowe języka;
Kontakty języka polskiego z innymi językami, internacjonalizmy;
Język polski za granicą
Słowniki, językoznawstwo polskie w XX wieku