Szara strefa wszędzie wiernie towarzyszy oficjalnej ekonomii. Zawsze też ma ona swoje charakterystyczne, nieraz wręcz endemiczne cechy, uzależnione m.in. od struktury gospodarczej i społecznej, tradycji, systemu prawnego. Książka pokazuje, że nielegalny handel był zjawiskiem towarzyszącym państwowości polskiej od 1944 do 1990 r., że handlowano niemal wszystkim, i że państwo było wobec tej aktywności obywateli w gruncie rzeczy bezradne.
Jednocześnie praca stara się umiejscowić PRL-owski czarny rynek na tle innych.