Nie da się pominąć doświadczenia totalitaryzmu: każde kolejne pokolenie musi zapytać, jak to było możliwe Jak to było możliwe, że miliony obywateli europejskiego państwa w wolnych wyborach oddały władzę demagogicznemu dyktatorowi, zaakceptowały prymitywną ideologię i z entuzjazmem współdziałały w urzeczywistnianiu zbrodniczych planów Jak to było możliwe, że w imię wyzwolenia człowieka powstał system masowego donosicielstwa, policyjnego nadzoru, kłamliwej propagandy Jak mógł trwać tak długo system, którego najistotniejszą częścią był archipelag gułag" Z Przedmowy