Późne, dojrzałe dzieło wielkiego pisarza stanowi kwintesencję jego poglądów na życie i sztukę. Dowodem na uniwersalność i doniosłość przesłania powieści jest uhonorowanie jej międzynarodową nagrodą Prix Formentor, najwyższym europejskim wyróżnieniem po Literackiej Nagrodzie Nobla.Jeśli szukać mamy w "Kosmosie" ludzkiego przesłania, wyraża się ono w rozpoznaniu tragicznego losu człowieka usytuowanego pomiędzy niefortunnym i wiodącym ku śmierci poszukiwaniem sensowności świata a pokusą zagubienia się w więzieniu samozadowolenia.
Kazimierz Bartoszyński