Książka jest prawnym studium o ustroju i działalności Służby Więziennej w Polsce. Podstawę pracy stanowią analizy prawnoporównawcze prowadzone na podstawie literatury przede wszystkim z prawa administracyjnego, karnego wykonawczego oraz konstytucyjnego, z uwzględnieniem orzecznictwa sądowego. Przedmiotem analiz jest organizacja Służby Więziennej, ukierunkowana na utrzymanie własnej struktury, w tym rodzajów powiązań pomiędzy funkcjonariuszami SW w ramach hierarchicznego podporządkowania, oraz usytuowanie tej służby wśród innych podmiotów w różny sposób przyczyniających się do realizacji kary pozbawienia wolności.
Autor określił status prawny organów Służby Więziennej z punktu widzenia konstytucyjnego podziału władzy państwowej i scharakteryzował role, w jakich występują organy Służby Więziennej ze względu na spełniane funkcje publiczne, zadania wewnątrzorganizacyjne i świadczenia penitencjarne. Zaprezentował również perspektywę rozwoju polityki penitencjarnej w kierunku świadczenia ekspiacyjnego, którego wyrazem jest efektywne zadośćuczynienie poszkodowanemu lub społeczeństwu przy jednoczesnym braku degradacji sprawcy w życiu społecznym.