Książka Gilesa Sparrowa Kosmos jest przede wszystkim pięknie wydanym, bogatym albumem, w którym zamieszczono ponad 450 fotografii i ilustracji. Stanowią one najbardziej aktualne, spektakularne obrazy wszechświata, jakimi dysponujemy obecnie. Czytelnicy znajdą tu zapierające oddech zdjęcia planet, księżyców, czerwonych i niebieskich gwiazd olbrzymów, różowych kłębiących się mgławic, w których rodzą się gwiazdy oraz czarnych dziur - gigantycznych potworów, które pochłaniają wszystko, co znajdzie się w polu ich grawitacji.

Część materiałów zgromadzonych w książce pochodzi z dokumentacji przeprowadzonej przez sondy kosmiczne, docierające do odległych zakątków przestrzeni kosmicznej. Umieszczono tu również obrazy planet i krajobrazów niebieskich będące dziełem artystów, jako że widok nocnego nieba pobudzał wyobraźnię ludzi od zarania dziejów. Od wieków zadajemy sobie pytania o początki istnienia wszechświata, możliwość rozwoju życia na innych planetach i wreszcie o jego koniec.

Kosmos zawiera rzetelne informacje na temat najnowszych danych naukowych z dziedziny astronomii. Jest podróżą, jak napisano w przedmowie, którą rozpoczynamy od Ziemi, niewielkiej planety orbitującej wokół gwiazdy centralnej, Słońca. Przedstawione pokrótce dane z zakresu geologii, tektoniki, geografii oraz innych dziedzin nauki pozwalają zorientować się, jak bardzo różni się ona od innych planet naszego układu słonecznego, takich jak Mars, Wenus czy Merkury, o których udało się zebrać informacje dzięki prowadzonym badaniom kosmicznym. Dzięki kolejnym wyprawom mającym na celu zgłębianie tajemnic wszechświata będziemy podążać śladami sond kosmicznych poza granice zakreślone pasem asteroid do domeny planet olbrzymów, Jowisza i Saturna, Urana i Neptuna, a potem dalej, poza krańce naszego układu słonecznego.

Nasza Ziemia jest zaledwie drobinką położoną w galaktyce o średnicy długości ponad stu tysięcy lat świetlnych. Zimna przestrzeń kosmiczna jest daleka od próżni. Naszą galaktykę Drogi Mlecznej zasiedlają liczne gromady gwiazd, ale i ona jest tylko jedną z wielu galaktyk znajdujących się w widzialnej części naszego wszechświata. Zanim dotrzemy do granicy czasu i przestrzeni, znajdującej się w odległości 13.7 miliardów lat świetlnych od naszej planety, za którą leży odpowiedź na najważniejsze pytania astronomów i kosmologów dotyczące powstania wszechświata, przemierzymy niewyobrażalne odległości mierzone w milionach lat świetlnych, aby przyjrzeć się różnym etapom życia gwiazd, od ich narodzin w mgławicowych chmurach pyłu i gazu, do śmierci w postaci wybuchu supernowych. Poznamy białe i brązowe karły, nadęte czerwone olbrzymy, zagadkowe pulsary i kwazary. Prześledzimy prawa rządzące życiem obiektów niebieskich oraz zapoznamy się z wieloma zaskakującymi zjawiskami w skali kosmicznej.

Kosmos czyta się jak baśń, mityczną opowieść o życiu planet i gwiazd. Oglądamy w niej, jak gwiazdy pożerają się nawzajem albo zwabione nieodpartą siłą grawitacji tańczą swój trwający miliony lat taniec satelitów, który ostatecznie doprowadzi je do zagłady. Śledzimy losy białych karłów, które zapadają się pod swoim ciężarem, pozostawiając we wnętrzu diamenty. Docieramy do miejsc, w których uwięzione są niepozorne komety, zanim, dzięki przypadkowej kolizji z innym ciałem niebieskim, zostaną uwolnione, aby odbyć swoją majestatyczną podróż po orbicie, podczas której ciągną za sobą rozjarzone blaskiem ogony, stanowiące jeden z najpiękniejszych widoków, jakie możemy podziwiać na niebie.