Większość historyków uważa, że bezpośrednią przyczyną II wojny punickiej było zajęcie przez Hannibala hiszpańskiego miasta Saguntum w roku 219 p.n.e. Konflikt był nieuchronny, szczególnie na terenie Hiszpanii, gdzie nakładały się interesy obu państw. Chociaż wiele wskazuje na to, że ani Kartagina, ani Rzym nie podejmowały specjalnych przygotowań do wojny oraz nie zamierzały jej sprowokować, upadek Saguntum zwiększył napięcie w ich wzajemnych stosunkach. Ponieważ wszystkie środki dyplomatyczne podjęte do zażegnania konfliktu zostały już wyczerpane, wojna była nieunikniona. Strategia obrana przez Hannibala na początku kampanii była tak śmiała, a poczynania w Italii tak odważne, że Rzym znalazł się na krawędzi upadku. Gdy uświadomimy sobie, jak blisko katastrofy znalazło się państwo rzymskie, zrozumiemy, dlaczego postać kartagińskiego dowódcy tak silnie zapadła w pamięć Rzymian.