Książka o ideowym i politycznym obliczu zrywu solidarnościowego lat 1980-1981, o ewolucji ruchu w latach 80. i jego odpowiedzialności za sukcesy i porażki III RP, o politycznym wymiarze sporu o dziedzictwo S po 1989 r., o kontrowersjach wokół naukowych i publicystycznych interpretacji Solidarności oraz o jej miejscu w polskiej historii i tradycji intelektualnej. Autorzy: Elżbieta Ciżewska, Antoni Dudek, Dariusz Gawin, Jacek Kloczkowski, Maciej Korkuć, Piotr Koryś, Zdzisław Krasnodębski, Michał Łuczewski, Rafał Matyja, Krzysztof Mazur, Paweł Rojek, Zbigniew Stawrowski, Michał Szułdrzyński, Kazimierz Michał Ujazdowski, Bronisław Wildstein. Solidarność wpisuje się w tak charakterystyczny dla polskiej historii, co najmniej od czasu konfederacji barskiej, rytm rytm buntu i rezygnacji, entuzjazmu i przystosowania, konformizmu i bierności oraz wybuchu energii. Solidarność była, można rzec, konfederacją narodu, który zorganizował się, by zareagować na niemoc państwa uzależnionego od mocarstwa ościennego, rządzonego przez ludzi z jego nadania, w poczuciu, że nie można dalej żyć w nieprawdzie i trzeba się przeciwstawić korupcji moralnej. (fragment tekstu Zdzisława Krasnodębskiego) Zakwestionowanie idei sprawiedliwości, do której, a nie do równości, odwoływała się Solidarność, miało rujnujący wpływ na stan państwa i jego instytucji. Znacząca w tym kontekście jest niechęć, którą dłuższy czas dominująca część elit III RP żywiła do pamięci o tamtym niezwykłym zjawisku. Rocznice były formalnie odbębniane, co nie przekładało się na refleksję i konfrontację z przeszłością. Być może istotnym elementem tego było zepchnięte do podświadomości poczucie sprzeniewierzenia się ideałom, a także trudność pogodzenia tamtego doświadczenia z realnie wyznawaną ideologią elitaryzmu (fragment tekstu Bronisława Wildsteina)