John Henry Newman nadal fascynuje. Budzi ciekawość. Podczas Soboru Watykańskiego II podjęto wiele z poruszanych przez niego kwestii: Kościół i świat, rola laikatu, godność sumienia, chrześcijaństwo jako powołanie do świętości skierowane do wszystkich, odnowa teologii, problem zsekularyzowanej humanistyki i edukacji.

Powodów tej fascynacji jest wiele. Przebył długą drogę, od zwykłej niewiary aż do katolicyzmu. Była ona, mówiąc słowami papieża Pawła VI, „najbardziej mozolna, ale też najwspanialsza, najbardziej znacząca, najbardziej rozstrzygająca, jaką przebył umysł ludzki w ostatnim stuleciu [XIX], a może nawet w czasach współczesnych`. W połowie swego życia, 9 października 1845 roku, Newman opuścił anglikański Kościół dla Kościoła katolickiego, a jeden z jego przyjaciół nazwał ten krok „największym wydarzeniem od czasu, gdy rozerwaniu uległa jedność tych Kościołów”. Jako katolik nigdy nie zaprzestał pracy na rzecz jedności.

Fascynująca jest także jego analiza trudności wiary, jakie niosły ze sobą współczesne mu nurty kulturowe związane z oświeceniem. Niniejsza książka pragnie ukazać to, co jest zarówno kluczem do jego życia, jak i do współczesnej fascynacji jego osobą. Jako nastolatek Newman odkrył żywego Boga. Bóg objawił się wrażliwemu młodzieńcowi jako wiekuista rzeczywistość i cel życia. Skoncentrował swą myśl na „dwóch tylko istotach istniejących bez absolutnie żadnej wątpliwości: sobie samym i Stwórcy”.