Szkice zawarte w tym tomie to przede wszystkim osobista rozprawa Lema z literaturą - widzianą raz od strony bezlitośnie nicowanych teorii interpretacji, raz znów od strony czytelniczej praktyki. Lem prezentuje się tutaj jako czytelnik znakomity: świadomy wszystkich tajników literackiego warsztatu, ale przy tym zaangażowany w dzieło osobiście, nie kryjący indywidualnych gustów, opisujący z pasją intrygującą przygodę rozłamywania tajemnic tekstów i ich twórców.