Autor, wybitny polski mediewista, na podstawie najnowszej literatury przedmiotu, źródeł pisanych i wyników badań archeologicznych ukazuje dzieje germańskiego ludu Longobardów, od jego legendarnych początków w dolinie Łaby i liczne migracje, poprzez podbój ziem Italii oraz utworzenie tam własnego państwa, do jego podbicia przez Franków w 774 r. i funkcjonowania władztwa longobardzkiego w księstwach Spoleto i Benewentu do XI w. Prezentuje zagadnienia z zakresu kultury, struktury władzy, przemian religijnych i gospodarczych. Omawia współczesne pozostałości kultury Longobardów we Włoszech ? architektury i nazw własnych zachowanych zwłaszcza w regionie Lombardii.