Umiejętność wykonywania masażu nie gwarantuje jeszcze skuteczności leczenia. Dopiero odpowiednie połączenie technik i ustalenie schematu leczenia masażem daje duże szanse powodzenia. Książka, którą oddaję Czytelnikowi do ręki, jest w zamierzeniach próbą podania schematów postępowania w najczęściej spotykanych jednostkach chorobowych. Oczywiście są to tylko schematy, które należy modyfikować w zależności od sposobu przebiegu choroby oraz cech psychofizycznych pacjenta i jego reaktywności na masaż. Do korzystania z niniejszego opracowania konieczna jest znajomość poprzednich książek: - Masaż klasyczny - Masaż segmentarny - Drenaż limfatyczny Ze względu na obszerność materiału książka została podzielona na dwie części. Część pierwsza obejmuje: choroby reumatyczne, urazy (zranienia, stłuczenia, zmiażdżenia, oparzenia, odmrożenia, skręcenia, zwichnięcia, złamania, amputacje), zniekształcenia kończyn, kręgosłupa, klatki piersiowej i szyi. Część druga obejmuje choroby układów: oddechowego, krążenia, nerwowego, pokarmowego, moczowo - płciowego. Mam nadzieję, że to dwutomowe opracowanie okaże się przydatne zarówno przy nauczaniu masażu, jak i w pracy zawodowej wykwalifikowanych masażystów.