Niniejsza książka powstała z kilku co najmniej powodów. Po pierwsze, gdy badacz zajmuje się w swoich dociekaniach szerokim czasowo przedziałem zagadnień (w tym przypadku całościową prezentacją polskiej filozofii dziejów), stwierdza w końcu, iż pomiędzy analizowanymi przez niego koncepcjami różnych myślicieli zachodzą relacje, które zasługują na osobne studia badawcze, których wykład stanowiłby osobne artykuły, jednak zawsze pozostające w pewnej relacji do siebie. Po drugie, przy wspomnianych badaniach nieraz otwierają się furtki do rozważań nie wchodzących w zakres tematu czynionej pracy, a przecież aż proszących się o poświęcenie im nieco więcej uwagi, o wyciągnięcie wniosków, które stanowiłyby osobne, autonomiczne prace badawcze. W końcu po trzecie, literatura, z którą ma badacz do czynienia, nieraz sygnalizuje pewne relacje, pewną osmozę ideową doskonale widoczną między konkretnymi systemami, ale też nie poświęca jej zbyt wiele uwagi. Fragment Wstępu