Książka przedstawia podstawowe nurty współczesnych dyskusji o istocie poznania naukowego. Omawia zarówno klasyczne stanowiska klasyków filozofii: Poppera, Bridgmana czy Khuna, jak i rozległą panoramę współczesnych teorii filozofii nauki, w których próbuje się akcentować wpływ czynników społeczno-kulturalnych na treść teorii przyrodniczych. Polemizując ze stanowiskiem Szkoły Edynburskiej i próbami zastępowania epistemologii nauki przez socjologię nauki, konsekwentnie broni koncepcji, w której podstawową rolę w nauce odgrywają czynniki racjonalne. Na progu greckiej refleksji filozoficznej sformułowano opinię, iż filozofia rodzi się ze zdumienia i oczarowania. Opinia ta znajduje potwierdzenie w rozwoju współczesnej nauki. Ta ostatnia zrodziła się bowiem i rozwinęła w wyniku krytycznej racjonalizacji XIX-wiecznych zachwytów nad wyidealizowanym obrazem nauki. W procesie racjonalizacji nie uniknięto wprawdzie kolejnych złudzeń towarzyszących nowym fascynacjom, ale w ogniu polemik możliwe stało się znalezienie odpowiedzi na pytanie: Czym nie jest teoria naukowa. (fragment książki) Józef Życiński (1948-2011) filozof, teolog, biskup rzymskokatolicki, metropolita lubelski. Autor ponad 50 książek i setek artykułów z zakresu filozofii nauki, filozofii przyrody, kosmologii, teorii ewolucji i teologii oraz tekstów publicystycznych. Doktor honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i Uniwersytetu Jagiellońskiego, pośmiertnie oznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Autor m.in. książek Świat matematyki i jej materialnych cieni (CCPress 2013), Struktura rewolucji metanaukowej (CCPress 2013), Transcendencja i naturalizm (CCPress 2014).