Chodzi mi w książce raczej o krytyczne zestawienie ważniejszych wyników badań, nie zaś o samodzielne badanie, chociaż naturalnie nie zawsze chciałem względnie nie zawsze udało mi się zachować odpowiedni dystans. Inaczej nie byłby to zresztą bilans krytyczny. Szczególną uwagę starałem się przy tym zwracać na dłuższe trendy badawcze w poszczególnych dziedzinach parających się przeszłością Pomorza oraz na te miejsca czy płaszczyzny, gdzie dochodziło do styku pomiędzy nimi. - Ze ?Wstępu???