Na zachodnich i północnych obszarach Rzeczypospolitej urodziło się i wychowało już kilka pokoleń Polaków, dla których są to po prostu strony ojczyste. Trzeba podkreślić, że już bez obaw i zahamowań Polacy sięgają do dawnej historii tych ziem.
W książce autor przedstawił zasadnicze elementy procesu dochodzenia do porozumienia przywódców trzech wielkich mocarstw: Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i ZSRR w sprawie granic Polski po II wojnie światowej, w tym wiodącą rolę Stalina. Pokazał trudny i bolesny proces przejmowania od Armii Czerwonej przez pierwsze struktury polskiej administracji cywilnej władzy na tzw. Ziemiach Odzyskanych, tj. obszarach włączonych do państwa polskiego na mocy decyzji konferencji poczdamskiej. Opisał stan tych obszarów po zniszczeniach wojennych i wywiezieniu przez władze sowieckie znacznej części wyposażenia ze zdemontowanych zakładów przemysłowych. Przedstawił genezę, uwarunkowania, przebieg i zakres zasadniczych procesów administracyjnych, ludnościowych i gospodarczych zachodzących w latach 1945-1956. Pokazał błędy popełnione przez władze komunistyczne w wielu obszarach, w tym w polityce uwłaszczeniowej, przymusowej kolektywizacji wsi i przyspieszonej industrializacji. Bez tej wiedzy niekiedy trudno młodym pokoleniom zrozumieć przeszłość, a bywa że i współczesność naszych województw zachodnich i północnych.