Myśli i słowa. Literatura kultura nauka o języku. Podręcznik do języka polskiego. Gimnazjum. Klasa 2 to druga część docenionego już przez nauczycieli cyklu podręczników do języka polskiego dla gimnazjalistów. Łączy w sobie kształcenie literacko-kulturowe z językowym. Układ treści w podręczniku jest podporządkowany zasadzie chronologii, a arcydziełom literatury polskiej i światowej od oświecenia do pozytywizmu towarzyszą współczesne konteksty literackie (atrakcyjna literatura młodzieżowa, literatura popularna) oraz kulturowe (dzieła malarskie, muzyczne, filmowe, komiks, plakat itp.). Kanon literatury polskiej reprezentują w tym tomie między innymi bajki i satyra Ignacego Krasickiego, ballady i II część Dziadów Adama Mickiewicza, Balladyna Juliusza Słowackiego, nowele Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza, Rota Marii Konopnickiej. Wśród kontekstów literackich i kulturowych znalazły się zarówno przykłady ze sfery bliskiej uczniom (komiks Pan Blaki, powieść Ursuli Le Guin Czarnoksiężnik z Archipelagu czy street art), jak i z kultury wysokiej (wiersze Wisławy Szymborskiej, Jana Twardowskiego i Czesława Miłosza, opera Aida Giuseppe Verdiego, spektakl Dziady w inscenizacji Konrada Swinarskiego). Rozdział Gramatyka zawiera wiadomości i partie treningowe z zakresu składni i słowotwórstwa oraz jak w poprzedniej części moduły Komunikujemy się wspierające świadome, sprawne i poprawne używanie języka przez ucznia.
Podręcznik przygotowuje do interpretacji tekstów literackich i innych tekstów kultury, uczy samodzielności myślenia, dostrzegania wspólnoty wątków i doświadczeń w utworach różnych epok i odmiennych stylistyk.