Szary człowiek cóż naprawdę znaczy ten, tak często, nieraz bezmyślnie, wypowiadany, idiom Kim jest szary człowiek Jednym z nas Każdym Niemalże moralitetowym everymanem Poeta dopełnia go i odmienia to szary chłopiec Ale czy chłopiec może być szary Młodość to przecież właśnie zaprzeczenie wszelkiej szarości, jakkolwiek by ją definiować, w jakiejkolwiek przestrzeni duchowej i historycznej by ją umieszczać. Młodość to wtedy, gdy trwa, nie widzimy tego tak ostro właśnie eksplozja kolorów (życia świata istnienia): wyrazistych, soczystych, gwałtownych, mocnych. I dodajmy za poetą trzeci idiom, jakby Doskonałe-wypełnienie: wiek Chrystusowy. Taką postacią jest bohater tej książki: szary chłopiec w wieku Chrystusa. Ten chłopiec, mówi tu do nas jednocześnie ze wszystkich czasów swojego życia: z młodości, z czasu Chrystusowego, z czasu dojrzałości, która przekroczyła już smugę cienia, która już wie. Nie tyle mówi, co bądźmy precyzyjni rozmawia, a najczęściej: zadaje pytania. Rozmawia jak to everymanowi przystoi: w imieniu każdego z nas z Bogiem, z innymi ludźmi (także: poetami, mędrcami), z czasem, z losem, z przypadkiem, ze śmiercią, z miłością, rozpaczą i zachwytem, cierpieniem, z historią (także z tą konkretną: polską historią ostatnich dziesięcioleci). Wiersze te są takimi właśnie pytaniami pytaniami o sens tego wszystkiego, co się nam w tej przedziwnej przygodzie tu przytrafia. To są pytania fundamentalne, podstawowe i czasami śmiertelnie poważne, bo chodzi przecież o życie i śmierć: ich sens lub bezsens, absurd. Odpowiedzieć na te pytania to sprawa życia i śmierci. Tyle że i to już dojrzały bohater tej poezji wie doskonale nie da się odpowiedzieć na te pytania. Można je postawić do tego służy poezja. I choć sens wymyka się wierszom, wymyka się modlitwom, wymyka się naszym krzykom i szeptom, ważne jest, by pytać, choćby próbować rozproszyć Wielką Ciemność. Wiersze tu zebrane są poetyckim zapisem pojedynczego konkretnego losu, doświadczenia i świadomości, biografii, której przyszło potoczyć się właśnie tu i właśnie teraz. Ważne i poetycko najciekawsze wydaje się to, że poecie udało się połączyć to, co jednostkowe z perspektywą uniwersalną, i to, co historyczne z widzeniem natury metafizycznej (to zresztą najbardziej charakterystyczne dla tej poezji). Język tej poezji artystycznie bardzo zróżnicowany: od wierszy-modlitw po scenariuszowy zapis dnia sekunda po sekundzie jest oszczędny, mocny, czysty, pozbawiony patosu i sentymentalizmu; to jakby jedyny poetycki język, który może udźwignąć ciężar stawianych pytań, jedyny, jakim można je odważnie, po męsku wypowiedzieć. To zbyt poważna sprawa, by można o niej mówić bawiąc się czarodziejstwem słów Poeta, autor tych wierszy, dochodzi swoją własną drogą, na własne poetyckie ryzyko do takiego miejsca, w którym stać już dojrzałego człowieka i artystę na to, by bez złudzeń, pomocnych iluzji, asekuranckiej ironii, po prostu powiedzieć toutes proportions gardees Polały się łzy me czyste, rzęsiste Na me dzieciństwo sielskie, anielskie, Na moją młodość górną i durną, Na mój wiek męski, wiek klęski; Polały się łzy me czyste, rzęsiste Ale i zapytać: dlaczego jak to się wszystko stało Jaki jest tego Sens Jeżeli jest Bronisław Maj