Latarnik Henryka Sienkiewicza inspirowany jest autentycznymi wydarzeniami. Impulsem do napisania tej noweli była dla Sienkiewicza notatka w korespondencji Juliana Horaina, który opisywał historię polskiego emigranta politycznego Siellawy, który stracił pracę latarnika, gdyż zaczytał się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego Murdelio. Postać Siellawy jest protoplastą dla Józefa Skawińskiego, polskiego emigranta, który podjął pracę latarnika na wyspie Aspinwall. Pod wpływem lektury Pana Tadeusza Skawiński zaniedbał swoje obowiązki, pogrążając się w zadumie i marzeniach o ojczyźnie. W noweli Sienkiewiczowi udało się oddać polskiego ducha narodowego, a utwór uznawany jest za jedną z najlepszych polskich noweli.