Kiedy 10 lutego 1976 roku w sejmie głosowano nad zmianami w Konstytucji PRL, był jedynym, który powiedział: nie. Nie, PZPR nie jest kierownicza silą narodu, nie, Polska nie jest państwem socjalistycznym działającym pod dyktando ZSRR, nie, prawa obywateli nie mogą być uzależnione od wypełniania obowiązków wobec socjalistycznego państwa. Przeszło dwadzieścia lat wcześniej jako jeden z redaktorów Tygodnika Powszechnego odmówił zamieszczenia nekrologu Stalina, a w 1968 roku głośno protestował przeciw agresji władz wobec zrewoltowanej młodzieży. Jego postawa sprzeciwu, zarazem głęboko rozważna i perspektywiczna, burzyła spokój i zadowolenie decydentów. Uznany za jednego z najwybitniejszych intelektualistów polskich XX wieku Stanisław Stomma był patronem opozycji w PRL i budowniczym demokracji III RP.