Terror był oczywiście niezbędną cechą komunizmu, ale jego istotą była ideologia i propaganda, która trafiała w zapotrzebowania i mitologie społeczne. Może w Polsce takie zapotrzebowania i mity służące komunizmowi były wyraźnie słabsze, ale w innych krajach, także pozaeuropejskich, dość silne.
Andrzej Friszke