Walery Przyborowski, uczestnik powstania styczniowego, pedagog, historyk, potrafił przełożyć swoje zainteresowania na "przemycanie" wiedzy historycznej w powieściach charakteryzujących się wartką akcją, znakomicie zarysowanymi postaciami i smaczkami, zarówno charakterologicznymi, jak i obyczajowymi. Warto "Młodych gwardzistów" przeczytać choćby dlatego, że autor ze swadą przedstawia w tej opowiastce - na kanwie oblężenia przez Prusaków Warszawy w roku 1794 - warszawską obyczajowość i wielokulturowość, wszystko to wplatając w szybką akcję. Czytając o przygodach młodych warszawiaków walczących w obronie swojego miasta, pamiętajmy, że cała bogata twórczość Przyborowskiego - jak i jego życie - były "jednym wielkim wołaniem o niepodległość", jak podsumowała we wspomnianej audycji Marianna Karpińska.