Książka ta przedstawia drogę wiodącą ku kształtowaniu się nowoczesnej narodowości. Jej początki to powstanie w XVI w. największego kraju nowożytnej Europy, polsko-litewskiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w której narodem była szlachta; katolicka, prawosławna i protestancka. Połączeni za sprawą wspólnych politycznych praw, szlachcice - zarówno ci pochodzenia polskiego czy litewskiego, jak i ci o korzeniach wschodniosłowiańskich - określali siebie, po łacinie lub po polsku, jako obywatele Rzeczypospolitej.