Stosunki NATO?Rosja rozwijały się po zakończeniu zimnej wojny w nierównomiernym tempie. Nie brakowało okresów optymizmu (dekada lat 90. XX w.), ale także kryzysów i momentów dramatycznych (kilkakrotne zawieszanie współpracy), a całościowy bilans jest mocno obciążony wydarzeniami ostatnich lat po rosyjskiej aneksji Krymu. Pogwałcenie przez Moskwę zasad prawa międzynarodowego i zobowiązań politycznych wobec partnerów zagranicznych oraz pełnowymiarowa wojna informacyjna przeciw Zachodowi, połączona z prowokacyjnym zachowaniem wojskowym u granic (lądowych, powietrznych i morskich) NATO oraz w cyberprzestrzeni, doprowadziły do kolejnego zawieszenia praktycznej współpracy z Brukselą. W takim stanie spraw ? co zdaje się podpowiadać lektura wielu analiz eksperckich ? każdy obserwator znajdzie potwierdzenie dowolnej tezy politycznej, na przykład o historyczno-strategicznym determinizmie, prowadzącym do niemożności utrwalenia wzajemnych stosunków i nadania im konstruktywnego charakteru, trwałych zasadach rosyjskiej polityki mocarstwowej, ?naiwności? Zachodu w budowaniu otwartej oferty współpracy i czynionych po drodze koncesjach (ze świata 10 Stosunki NATO ? Federacja Rosyjska w świetle dokumentów Realpolitik), ale też o jego rozwadze w dążeniu do oparcia relacji na fundamencie prawa, wolności i demokracji.