Książka Svetlany Pavlenko jest próbą porównawczego ujęcia sposobów przedstawiania Imperium Rosyjskiego i jego mieszkańców w Ustępie III części Dziadów oraz w piśmiennictwie prywatnym przyjaciół poety - filomatów i dekabrystów (Onufrego Pietraszkiewicza, Cypriana Daszkiewicza, Tomasza Zana, Franciszka Malewskiego, Adama Suzina oraz Konrada Rylejewa, Aleksandra, Michała i Mikołaja Bestużewów). Autorka w swoim studium posługiwała się metodą strukturalno-semiotyczną ukształtowaną w obrębie szkoły tartusko-moskiewskiej a także narzędziami wypracowanymi przez współczesnych rosyjskich badaczy zajmujących się analizą regionalnych/lokalnych tekstów kultury i odwoływała się do teorii postkolonialnej. Książka wzbogaca Ustęp o nowe konteksty dotyczące obrazu Rosji. Przedmiotem opisu w literaturze dokumentu osobistego wyżej wymienionych autorów są bowiem zarówno miasta Moskwa i Petersburg, jak i Ural oraz Syberia.