Losy Stanisława Białaty są nicią przewodnią opowieści o żołnierzach POW i ochotniczych obrońcach Ojczyzny w latach 1918?1920. Jego życiorys jest charakterystyczny dla całego pokolenia młodzieży: aktywność w ruchu skautowskim w okresie dzieciństwa i młodości, a następnie działalność konspiracyjna w POW, ochotnicza służba w Wojsku Polskim i obrona niepodległości oraz działalność społeczna w wolnej Polsce. Książka ma wielu bohaterów indywidualnych i zbiorowych - najważniejszymi są działacze Polskiej Organizacji Wojskowej Lubelszczyzny i powiatu puławskiego, ich komendanci: Stefan Lelek, Władysław Szczypa i Stanisław Białata oraz żołnierze 1 Pułku Piechoty Legionów.