Niniejsza praca to studium średniowiecznego osadnictwa w dorzeczu górnej i środkowej Oławy, a zatem obszaru południowo-wschodniego (Dolnego) Śląska. Jest to teren z trzema niewielkimi miastami - Strzelinem, Ziębicami i Wiązowem, które leżą w nieznacznym od siebie oddaleniu. Rzeka Oława - oś bogatego systemu hydrologicznego - stanowiła przez wieki istotny element tutejszego krajobrazu, który zalesieniem, urodzajnością gleb, zasobami surowców naturalnych oraz rzeźbą terenu sprzyjał zasiedleniu. Obszar ten wyróżnia m.in. znaczna koncentracja zanikłych w średniowieczu wsi oraz występowanie pierwotnie prywatnych miast.