Oskarżony kiedyś na podstawie niejasnych zarzutów, zamknięty od lat w zakładzie karnym o tajemniczych podziemnych rozgałęzieniach, gdzie okazuje się więźniem cierpliwym i zdyscyplinowanym, Kosef J. budzi się pewnego ranka jako człowiek wolny, choć wcale tego nie pragnął. Nikt nie mówi mu, dlaczego został uwolniony. Nikt też nie informuje go, co oznacza być wolnym. W oczekiwaniu na spotkanie z dyrektorem więzienia (odkładane sine die) Pan K stopniowo odkrywa z narastającym zdumieniem okolice kolonii karnej. Przemierzając wraz z "uprzywilejowanym" bohaterem kręgi kafkowskich światów, czytelnik powieści - paradoksalnie - może się poczuć jak u siebie w domu.