Niepodległa to edukacyjna gra planszowa Instytutu Pamięci Narodowej na 100-lecie odrodzenia Polski. Gra poprzez zabawę ukazuje wydarzenia, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości. Mechanika gry ma charakter kooperacyjny i jest oparta na kościach i kartach. Gra ma dwa warianty: podstawowy (30 min) i zaawansowany (90 min) i jest przeznaczona dla 2 do 4 graczy w wieku od 12 lat.

Akcja gry obejmuje wydarzenia z lat 1910–1920, z naciskiem na okres od wybuchu I wojny światowej do odzyskania niepodległości w 1918 r. Plansza przedstawia obszar przyszłej Polski. Gracze podejmują działania właściwe bohaterom czasów walk o niepodległość: starają się szerzyć idee niepodległościowe, zabiegać o narodową zgodę oraz umacniać pozycję Polski na świecie. Jeżeli spełnią określone warunki, Polska odzyska niepodległość w wielkim finale 1918 r.

Jednak mimo odzyskania suwerenności Polska może przestać istnieć, jeśli graczom nie uda się stawić czoła decydującym wyzwaniom – konferencji pokojowej w Paryżu, pracy nad utworzeniem nowej administracji państwowej, a także walce o granice, powstaniom w Wielkopolsce i na Śląsku oraz wojnie polsko-bolszewickiej.

Niepodległa to najokazalsza z dotychczasowych gier Instytutu, prawdziwa planszówkowa megaprodukcja na cześć 100-lecia. Gra zawiera 50 elementów drewnianych (w tym 19 specjalnych kości), 110 pięknie ilustrowanych dużych kart do gry i 24 małe, 88 elementów kartonowych oraz 2 instrukcje i broszurę z opracowaniem historycznym.


Niepodległa to pierwsza kooperacyjna gra IPN – gracze nie rywalizują ze sobą, ale wspólnie walczą przeciwko systemowi gry. Taki zabieg ma pokazać, że tylko dzięki wspólnemu wysiłkowi wszystkich, czasem nawet niechętnych sobie działaczy niepodległościowych Polska odzyskała niepodległość – nie byłoby niepodległej Polski bez współpracy różnych opcji politycznych.

Pełny wariant gry – do rozegrania w około 60–90 minut – ukazuje graczom ponad 80 postaci i wydarzeń historycznych, mających ścisły związek z odzyskaniem niepodległości przez Polskę. Wariant prostszy, którego rozegranie zajmuje nie więcej niż 20–30 minut, przeznaczony jest dla edukacji. Podobnie jak pozostałe gry przygotowywane przez Instytut Pamięci Narodowej, także i Niepodległa została pomyślana jako narzędzie edukacyjne. Jednak do rozgrywki nie jest wymagana żadna wiedza – uczestnicy wszystkiego uczą się podczas gry.