Książka o teraźniejszości Śląska Opolskiego jest swoistym podsumowaniem moich doświadczeń badawczych oraz zaangażowania w sferę praktyki społecznej. Zajmuję się w niej ważnymi problemami społecznymi o charakterze globalnym, które odzwierciedlają się w regionie opolskim i w jego społecznościach lokalnych, powodując dotkliwe społeczne skutki. Prowadzę swoje rozważania na tle zróżnicowanych wątków tradycji badań problemów społecznych w międzywojennej polskiej socjologii oraz polskich badań socjologicznych podejmowanych na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej do czasów transformacji ustrojowej. Ukazuję zróżnicowane wątki tematyczne badań problemów społecznych Opolszczyzny, m.in. problemy integracji społecznej zróżnicowanej etnicznie ludności, konfliktów etnicznych, dominacji kulturowej, jak również problemów środowiska naturalnego (katastrofy powodzi), bezrobocia, migracji i wielu innych. Szczególnym przedmiotem swoich rozważań czynię trzy dominujące problemy społeczne Śląska Opolskiego: kryzys demograficzny, migrację oraz opolski rynek pracy. Uwidaczniam społeczne skutki, które dotykają regionalną społeczność oraz społeczności lokalne. Najbardziej dotkliwe są procesy depopulacji wynikające z nasilonych migracji zagranicznych i wewnętrznych oraz przemian świadomościowych i przekształceń stylów życia w bogatych krajach europejskich, które zaczęły przenikać na Opolszczyznę. Przedstawiam opracowane przez opolskich socjologów i demografów mechanizmy zaradcze, a wśród nich koncepcję Specjalnej Strefy Demograficznej (Opolskie dla rodziny), której realizację rozpoczęły władze samorządowe województwa opolskiego.