Pytając, czym jest czytanie i pisanie dla dziecka, pytamy o to, „(...) jak możemy pomóc dziecku jak najszybciej i naj­efektywniej czerpać z kultury, z całego dorobku ludzkości, z wiedzy o świecie, ze wszystkich dotąd zgromadzonych doświadczeń. Jednocześnie jest to podjęcie całkowicie od­miennego sposobu poznania świata”.

Czytanie i pisanie to procesy porozumiewania językowego, silnie ze sobą po­wiązane, które umożliwiają pełną komunikację werbalną. Kształtowane są one systemowo przy zastosowaniu okre­ślonych form i metod pracy przewidzianych przez meto­dykę nauczania wczesnoszkolnego. Dziecko, podejmując trud nauki w klasie pierwszej szkoły podstawowej, jest lub powinno być „wyposażone” w umiejętności i kompe­tencje umożliwiające podjęcie nauki czytania i pisania. Zatem podstawowym zadaniem nauczyciela w edukacji elementarnej jest znaleźć optymalną dla każdego dziecka drogę do poznania świata liter, ich znaczenia i przydatno­ści. Dlatego sposób wprowadzania dziecka w świat liter, wyrazów i zdań, a w końcu w świat literatury, trzeba zin­dywidualizować prawidłowo, rozumieć znaczenie znaków graficznych, musi uczyć się na materiale „coś oznaczają­cym”, a nie na materiale bezsensownym, tzn. takim, któ­rego nie rozumie, który nic dla niego nie oznacza.

Uczenie się czytania i pisania to w istocie uczenie się nowego języ­ka. Czytanie jest zatem zjawiskiem wieloetapowym, roz­łożonym w czasie, angażującym sferę psychomotoryczną dziecka, poznawczą i emocjonalno-motywacyjną.