Są to literacko i obiektywnie opisane wydarzenia i nastroje poprzedzające wybuch powstania styczniowego. Autor, na podstawie zdobytych dokumentów, archiwów ostatniego Rządu Narodowego i wielu swoich badań, spisał i wyjaśnił dzieje Polski i Polaków w tych trudnych dla nich czasach.

W oryginale było 5 tomów, które zostały podzielone na 3 tomy.
Część 2 zawiera:
Rok 1861 – styczeń-maj od rozdziału VIII:
- Rozdział VIII. Śmierć Gorczakowa

Rok 1861 – czerwiec- grudzień:
- Rozdział VIII. Śmierć Gorczakowa
- Rozdział IX. Sezostrys
- Rozdział X. Mój Hamlet
- Rozdział XI. Mentor i Telemak
- Rozdział XII. Spisek

Rok 1862 – styczeń-czerwiec:
- Rozdział XIII. Nowy arcybiskup