Niniejsza książka jest poświęcona osiemnastu odważnym mieszkańcom Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej, którzy w 1945 roku zdecydowali się przeciwstawić reżimowi sowieckiemu w „wyzwolonej” Polsce. Podjęli oni działalność w podziemnym związku zbrojnym o nazwie Wielkopolska Samodzielna Grupa Ochotnicza „Warta”, tworząc Inspektorat Gniezno. Byli to: Józef Chmielecki, Bolesław Foremski, Wawrzyniec Jakubowski, Zdzisław Koczurowski, Józef Koziorowski, Stanisław Michalski, Józef Moszyk, Michał Ołtarzewski, Antoni Henryk Pracki (dowódca), Teodor Rabiega, Stanisław Rożek, Bolesław Siejkowski, Franciszek Szeszuła, Edmund Talaga, Mieczysław Tarnopolski, Franciszek Typański, Piotr Wyżliński, Franciszek Zygmaniak.