Celem monografii jest prezentacja – w ujęciu historycznym – głównych nurtów ekonomii i ich wpływu na rozwój cywilizacyjny, krytyczna ocena dominującego w ostatnich dekadach podejścia do polityki gospodarczej oraz określenie cech modelu dalszego rozwoju przy uwzględnieniu współczesnych uwarunkowań społecznych, ekologicznych i gospodarczych.

 

Monografia składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym scharakteryzowano rozwój cywilizacyjny świata i doktryny ekonomiczne, które miały dominujący wpływ na kształt procesów gospodarczych do początków XX wieku, a gdzieniegdzie na świecie, w tym również w Polsce – do końca lat 90. XX wieku. W szczególności zwrócono uwagę na przedklasyczną myśl ekonomiczną, dokonania Adama Smitha i innych klasyków ekonomii oraz zaprezentowano podstawowe założenia socjalistycznego porządku gospodarczego. Sięgnięcie do źródeł myśli ekonomicznej ma na celu zwrócenie uwagi na ewolucję znaczenia kapitałów w tworzeniu dochodu. W rozdziale drugim skoncentrowano się na wybranych współczesnych nurtach myśli ekonomicznej, które zachowały swoją aktualność. W rozdziale omówiono keynesizm, ordo- i neoliberalizm oraz nowe nurty w ekonomii, które stopniowo zyskują zwolenników. Niewątpliwie współczesna myśl ekonomiczna, a przede wszystkim ustrój oparty na zasadach konkurencji rynkowej będzie stanowił podstawę przyszłych relacji gospodarczych. W rozdziale trzecim podjęto problemy związane z ustaleniem arystotelesowskiego „celu ostatecznego” aktywności bytowo-gospodarczej człowieka. Omówiono w nim teoretyczne aspekty pomiaru PKB, kontrowersje i implikacje wynikające z jego wykorzystania w życiu społecznym, gospodarczym oraz politycznym. Zwrócono uwagę na wielowymiarowość pojęcia szczęścia i jego ewolucję od starożytności po współczesność. Ponadto wyjaśniono relacje pomiędzy życiem szczęśliwym a umiarem. Ostatni rozdział monografii zawiera rozważania dotyczące determinant rozwoju cywilizacyjnego. Szczególną uwagę skierowano na społeczne, ekologiczne i gospodarcze czynniki utrudniające utrzymanie wysokiej jakości życia. Ponadto omówiono wpływ cyklów koniunktury na rozwój gospodarek opartych na zasadach wolnorynkowych. W tej części podjęto próbę identyfikacji czynników sprawczych kolejnego ożywienia gospodarczego.

 

Książka jest skierowana do szerokiego grona odbiorców, a przede wszystkim do studentów i całego środowiska akademickiego. Z uwagi na prezentację tematyki rozwoju trwałego w zasadzie od podstaw książka powinna być interesującą lekturą nie tylko dla ekonomistów, ale także inżynierów. Treści zawarte w monografii pozwolą dostrzec w postępie technicznym równocześnie aspekt społeczny i środowiskowy.

Zgodnie z zamierzeniem autora publikacja ma stanowić zachętę do refleksji nad historią rozwoju cywilizacyjnego świata i dotychczasowymi metodami sterowania procesami gospodarczymi. Ma również pomóc w odpowiedzi na pytanie o sens uporczywego budowania dobrobytu materialnego, nawet kosztem obniżenia jakości życia. Rzetelna wiedza jest również źródłem budowania świadomości na temat sposobów przezwyciężania pojawiających się trudności, pozytywnego postrzegania przyszłości i wyboru adekwatnego modelu rozwoju społeczno-gospodarczego, zapewniającego trwałe zaspokojenie potrzeb ludzkości, sprawiedliwość społeczną i poprawę jakości życia.