Tym razem mała Basia mierzy się z wielkim problemem zaśmiecenia środowiska. „Myślałaś kiedyś o tym, że jesteś wielorybem?” – pyta mamę Basia. Od tego przewrotnego pytania zaczyna się rozmowa o ekologii i brudnej stronie współczesnego świata. „Bo wieloryby nie mogą jeść torebek” – słusznie zauważa Basia. Dziewczynka odkrywa, że świat wokół niej nie jest tak różowy i wszyscy mamy za uszami. Używamy foliowych torebek, plastikowych opakowań, słomek. Krótko mówiąc, śmiecimy.  

Basia otwiera oczy młodym czytelnikom na jedno z najpoważniejszych wyzwań dzisiejszego świata: zanieczyszczenie środowiska. Razem z Basią dowiadujemy się:
- czym jest ekologia,
- jak ludzie zanieczyszczają środowisko,
- jak nasze działania wpływają na przyrodę,
- co możemy zrobić, żeby zmienić nasze nawyki.

Autorki serii o Basi Zofia Stanecka oraz Marianna Oklejak po raz kolejny stworzyły opowieść, którą pokochają przedszkolaki, docenią rodzice, i o którą będą zabiegać wszystkie dziecięce biblioteki w kraju.

Doceniając proekologiczny przekaz „Basi i śmieci”, książkę swoim patronatem objęły WWF i Greenpeace.