Rozprawa podejmuje zagadnienia dotyczące metodologii metafizyki realistycznej. Jest to refleksja z zakresu metametafizyki, w której Autor odwołuje się do teorii bytu Mieczysława A. Krąpca i Stanisława Kamińskiego. Na bazie tych osiągnięć wykazuje metodologicznie kluczową rolę ogólno-egzystencjalnego aspektu badań metafizycznych oraz wynikających z niego swoistych metod poznawczych. Podkreśla także konieczność autonomicznego uprawiania filozofii, bez odwołań do wyników nauk szczegółowych czy uwarunkowań religijnych, dzięki któremu metafizyka zachowuje wciąż otwarte pespektywy badawcze. Oparty na takich warunkach projekt metafizyki realistycznej stanowi na gruncie współczesnej filozofii propozycję maksymalistycznego sposobu wyjaśniania rzeczywistości, w ramach którego powstaje spójny i całościowy system filozoficzny.